Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya çapında 15-44 yaş arasında hastalık nedeniyle iş göremezliğe neden olan ilk 20 hastalık arasında değerlendirilen Obsesif Kompulsif Bozukluk (OK B); takıntılı düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşüncelerin neden olduğu zorlantılı davranışlarla (kompulsiyonlar) tanımlanan bir tür anksiyete bozukluğudur. Takıntı hastalığı olarak da adlandırılan bu rahatsızlığa sahip kişiler obsesif düşüncelerin neden olduğu anksiyete ve stresi azaltmak için kendilerini tekrarlayan davranışlarda bulunmak zorunda hissederler ve bu durum kişiler için zamanla büyük bir stres ve utanç kaynağı haline gelebilir.
Obsesif kompulsif bozukluk dünya genelinde her yaş grubundan milyonlarca kişiyi etkileyen, oldukça yaygın bir hastalıktır. Genellikle ergenlik ya da gençlik çağında başlar ve belirtiler zamanla artar. Takıntı hastalığına sahip kişilerde görülen belirtiler stres ile kötüleşebilir.
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtileri nelerdir?
En yaygın obsesyon belirtileri:
- Aşırı kuşku ve sürekli güven ihtiyacı
- Simetri, düzen ve kusursuzluk dürtüsü
- Günahkâr düşünmekten korkma
- Sosyal açıdan kabul edilmez bir davranışta bulunmaktan ya da rezil olmaktan korkma
- Hata yapmaktan korkma
- Başkasına zarar vermekten korkma
- Pislik ya da mikrop bulaşmasından korkma
En yaygın kompülsiyon belirtileri:
- El sıkışmamak, kapı tokmağını tutmamak
- Tekrar tekrar ellerini yıkama, duş alma
- Değeri olmayan nesneleri toplama ve biriktirme
- Yapılacak işleri belirli bir sayıda ve belirli sıraya sokarak yapma
- Belirli cümleleri, kelimeleri ya da duaları tekrarlama
- Rahatsız edici, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen görüntülere, kelimelere ya da düşüncelere takılma
- Yemeklerini belirli bir sıraya göre tüketme
- Evdeki eşyaları ya da kişisel eşyalarını belirli bir biçimde düzenleme
- Günlük rutin işleri yaparken yüksek sesli ya da içinden sürekli sayı sayma isteği
- Kilit, ocak, ütü, elektrik gibi kapanması gerekli olan eşyaları sürekli kontrol etme
Obsesif kompulsif bozukluk tedavisi
Obsesif kompülsif bozukluğun teşhisi için herhangi bir laboratuvar testi söz konusu değildir. Konusunda uzman bir psikiyatrist tarafından hastanın davranışları izlemeye alınır ve belirtiler değerlendirilerek hastalık teşhis edilir. Tedavinin başarısında erken teşhis son derece önemlidir. İlaç tedavisi ve bilişsel davranış terapisi birlikte uygulanır.
Bilişsel davranış terapisi: Terapi tedavisinin amacı hastaların ritüellerini gerçekleştirmesini önleyerek korkularıyla yüzleşmelerini sağlamak ve anksiyetelerini azaltmaktır. Obsesif kompülsif bozukluğu olan hastaların abartılmış felaket içeren düşüncelerini azaltmaya odaklanan bilişsel davranış terapisi ile hastanın gerçek gibi algıladığı düşüncelerden uzaklaştırılması sağlanır.
İlaç tedavisi: Antidepresan ilaçlar ve beyindeki seratonin düzeyini dengelemeyi sağlayan ilaçlar hastalığın tedavisinde yaygın olarak kullanılır. İlaç ve bilişsel davranış tedavisine cevap vermeyen hastalarda beyin cerrahisi ya da elektrokonvulsif terapi uygulanır. Elektrokonvulsif terapi hastanın başına takılan elektrotlar yardımıyla nöbete sebep olan elektrik şoku verilir. Oluşturulan nöbetler sayesinde beyinde nörotransmitterlerin salınımı artar. Düzenli yapılan tedaviler ile hasta normal yaşantısına dönebilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
